Chốt phương án điều chỉnh mức sinh cho các cặp vợ chồng ở Việt Nam

Tại hội nghị truyền thông về công tác dân số trong tình hình mới sáng 29-12 do Bộ Thông tin và Truyền thông tổ chức, ông Nguyễn Văn Tân, Phó Tổng Cục trưởng Tổng Cục dân số – kế hoạch hoá gia đình, Bộ Y tế, cho biết sau khi trình 3 phương án về mức sinh thay thế, tại Hội nghị Ban chấp hành Trung ương Đảng lần thứ 6 đã có 76% đại biểu lựa chọn phương chọn 1. Đó là duy trì mức sinh thay thế là 2,1 con như hiện nay.

Phương án 1 về điều chỉnh mức sinh được cho rằng có nhiều ưu điểm

Theo ông Tân ưu điểm của phương án 1 là mức sinh không xuống quá ngưỡng; chậm quá trình già hoá dân số, chậm mất cân bằng giới tính khi sinh và không vi phạm pháp lệnh cam kết quốc tế. Tuy vậy, hạn chế của phương án này là tâm lý sinh nhiều con là không vi phạm dễ làm tăng đột biến dân số, ảnh hưởng đến thu nhập bình quân và mức chi an sinh xã hội.

Với phương án 2 sẽ giữ nguyên chính sách như hiện nay để đến năm 2030 mức sinh thay thế là 1,8 con, tương đương với dân số đạt 102 triệu người. Phương án thứ 3 là không khống chế mức sinh để đến năm 2030 dân số nước ta sẽ đạt 107 triệu người.

Với phương án 2, hạn chế là mức sinh xuống thấp, không thể vực lên được, mất cân bằng giới tính tiếp tục trầm trọng, không phù hợp với khuyến nghị quốc tế. Còn với phương án 3, ưu điểm là nếu “thả” cho người dân sinh con thoải mái sẽ sớm cân bằng giới tính tự nhiên, chậm quá trình già hoá dân số. Tuy nhiên, sẽ làm tăng 5 triệu người so với phương án 2, giảm thu nhập bình quân, tăng chi an sinh xã hội.

Phương án 1 sẽ duy trì mức sinh thay thế là 2,1 con vào năm 2030

Ông Tân cho biết mục tiêu quan trọng nhất của ngành y tế trong thời gian tới là duy trì vững chắc mức sinh thay thế, đưa tỉ số giới tính khi sinh về mức cân bằng tự nhiên, tận dụng hiệu quả cơ cấu dân số vàng….

Trước đó, Bộ Y tế đã đề xuất 3 phương án điều chỉnh mức sinh. Phương án 1: Duy trì mức sinh như hiện nay càng lâu càng tốt. Theo đó, sẽ vận động mỗi cặp vợ chồng sinh 2 con mà không quy định thành luật với chính sách linh hoạt.

Những địa phương đang sinh nhiều con (hơn 3 con) thì vận động sinh ít đi để có điều kiện nuôi dạy tốt hơn. Ngược lại, những nơi có tỉ lệ sinh thấp thì phải vận động nâng mức sinh lên như khu vực Đông Nam Bộ.

Phương án 2: Tiếp tục chính sách sinh ít hơn 2 con, khẩu hiệu mỗi cặp vợ chồng sinh 1-2 con, nhằm tiếp tục giảm mức sinh, giảm tốc độ gia tăng dân số, nhằm giảm bớt đầu tư cho an sinh xã hội.

Phương án 3: Cho đẻ thoải mái, không vận động, không cấp phương tiện tránh thai miễn phí (hiện một nửa cấp miễn phí).

Cũng theo ông Tân, khi đưa ra 3 phương án, Bộ Y tế đã phân tích ưu – nhược điểm của từng phương án. Với phương án 3, nhiều chuyên gia lo ngại dân số tăng trở lại. Do đó, Bộ Y tế ủng hộ phương án 1, tiếp tục duy trì mức sinh thay thế, kiểm soát những vùng có mức sinh cao và nâng cao mức sinh ở những vùng thấp.